Yaklaşık 78.000 km² alan kaplayan İskoçya, görkemli dağları, dünyanın en kaliteli sularından biriyle çağlayan nehirleri ve yeşilin onlarca tonuna ev sahipliği yapan tepeleriyle ziyaretçisine muhteşem manzaralar sunar. Bazı bölgelerde denizden esen sert rüzgarların getirdiği iyot kokusu, bazılarında ise yemyeşil ovaların çiçek esansları manzaraya eşlik eder. Elbette manzaranın keyfine keyif katan bir diğer eşlikçi de karakteri üretildiği bölgeye göre şekillenen Scotch’tur.
İskoç viski bölgeleri bazı haritalarda dörde, bazılarında altıya ayrılıyor. En büyük üretim bölgesi olan Highland’in kendi içinde kırılımları da bulunuyor. Bazı haritalarda Speyside Highland’in bir parçası olarak yer alırken, Islay ve adaları tek bir bölge olarak ele alan kaynaklar da var. Daha az damıtımevine sahip Lowland ve Campbeltown da haritayı tamamlayan viski bölgeleri.
Highland
İskoçya’da viski haritasının büyük bölümünü kaplayan Highland, 30’a yakın damıtımeviyle çok farklı lezzet ve profillerde viskiler sunan bir bölge. Ülkenin malt viski üretiminin yaklaşık %25’i burada yapılıyor. Batıda denizden esen sert rüzgarlar, güneyin geniş ovalarında yetişen çiçekler, doğu kesiminin turba zengini toprakları ve kuzeyin buzul suları, Highland’de üretilen viskilerin tek bir profilde ele alınmasını engeller.
Yüksek rakımlı tepelerin bulunduğu kuzeyde eriyen buzullar granit bloklardan süzülerek kaynağa ulaşıyor. Soğuk ortamlarda yapılan üretim viskiye de daha sert bir karakter kazandırıyor. Güneye indikçe daha kolay içimli, taze meyve ve çiçek kokularıyla zenginleşmiş tatlar yakalanıyor. Batı tarafındaki denize yakın damıtımevlerinin üretiminde hafif tuzlu notalar öne çıkarken, doğu kesimindeki üretimden orman bitkilerinin aromaları yükseliyor.
Speyside
Nehirleriyle ünlü bölge Speyside, İskoçya’da viski üretilen ilk yer. Günümüzde de single malt’ların %60’ına ve damıtımevlerinin neredeyse yarısına ev sahipliği yapan bu bölge, şaşırtıcı bir şekilde, 2014’e kadar ayrı bir bölge yerine Highland’in bir parçası olarak kabul ediliyordu. Muazzam sularıyla öne çıkan Speyside bölgesinde, adaların isli notaları yerini çiçek ve meyve aromalarına bırakıyor. Bölgedeki damıtımevleri olgunlaştırma sürecinde genellikle tatlı şarap fıçılarını tercih ediyor. Bu sayede İskoçya’nın, hatta belki de dünyanın viski damıtım başkenti olarak adlandırılabilecek Speyside bölgesinde hem bölgenin hem de fıçıların karakteristik özelliklerini yansıtan, dengeli tatlar bulabiliyoruz.
Lowland
İskoçya’nın güneyinde, İngiltere sınırına yakın bölgede yer alan Lowland, ülkenin en ılıman bölgesi. Arpa tarlaları, yemyeşil ovalar, çiçeklerle bezeli topraklar ve nehirlerden akan yumuşak sular, burada üretilen viskilerin karakterini doğrudan etkiliyor. 1800’lü yılların başlarında viski üretimi konusunda hayli aktif olan Lowland’de günümüzde sadece 13 damıtımevi bulunuyor. Hafif ve yumuşak içimli Lowland viskileri, kuru ve meyvemsi yapılarıyla öne çıkıyor.
Adalar, Islay ve Campbeltown
Yine pek çok resmi kaynakta Highland’in bir parçası olarak gösterilen adaları ayrı bir bölge sayıyoruz çünkü burada üretilen viskilerin tadım profili belirgin farklar taşıyor. Lezzetini denizden alan bu viskilerde iyot, yosun, istiridye notaları ve turbadan gelen isli yapı öne çıkıyor.
İskoçya’nın batı kıyısında yer alan ve çoğu zaman adalarla birlikte anılan Islay bölgesi, çok ufak bir alan olmakla birlikte ikonik damıtımevlerine ve yoğun isli yapıyla karakterize viskilere ev sahipliği yapan özel bir bölge. Şişenin kapağını açtığınız anda ortamı kaplayan turba ve is aromasına oldukça sert bir tat eşlik ediyor. Islay bölgesinin viskileri, pek çok viski severin “çok ağır” olarak tanımlayacağı türden.
Son olarak, eskiden 30’a yakın damıtımevine sahip olsa da günümüzdeki üretim kapasitesiyle ayrı bir bölge sayılmayan, Islay ve Lowland arasındaki küçük buruna yerleşmiş Campbeltown var. Bugün sadece 3 damıtımevine sahip olan bölgede üretilen viskilerde meyve, karamel, çikolata notalarına turba kullanımından gelen isli aroma eşlik ediyor.
