Burns Night’a Gidiyoruz

Her sene 25 Ocak’ta İskoçya’nın en önemli kültür sembollerinden Robert Burns’ün anısına ritüellerle dolu muhteşem bir anma gecesi yapılır. Scotch kültürüne dair birçok farklı unsurun bulunduğu bu geceye dair bilmeniz gereken her şeyi bu yazımda sizlerle paylaşmak istedim. Öncelikle Robert Burns kimdir çok kısaca ondan bahsedelim.

Robert Burns Kimdir?

Robert Burns, İskoçya’nın en önemli şairlerinden ve kültür sembollerinden biri. 25 Ocak 1759 yılında İskoçya’nın Ayrshire bölgesinde doğan Robert Burns hayatı boyunca İskoç literatürüne yaptığı katkılar nedeniyle, ülkenin ulusal şairi olarak da anılıyor.
İskoçya’nın neredeyse her şehrinde Burns’ün anısına yapılmış bir anıt, bina veya adının verildiği bir cadde görmek mümkün. Özellikle Edinburgh’da gireceğiniz herhangi bir restoran veya kafede Burns’un bir fotoğrafını veya şiirlerini görmeniz çok olası.

21 Temmuz 1796’da hayata gözlerini kapatan Robert Burns her sene doğum gününde yani 25 Ocak’ta sadece İskoçya’da değil, dünyanın dört bir yanında Burns Night (Burns Gecesi) kutlamasıyla anılıyor.

Peki Nedir Bu “Burns Gecesi”?

İlk olarak 1801’de Burns’ün ailesi ve dostları tarafından kutlanan Burns Gecesi, zamanla bir anma gecesinden evirilerek Robert Burns ile beraber İskoç kültürü ve bu kültürü oluşturan unsurların da kutlandığı bir etkinliğe dönüşmüş.

Yıllar içerisinde bu etkinlik beraberinde farklı özel ritüelleri de getirmiş. Geleneksel bir Burns gecesi için olmazsa olmazımız bir Burns Supper, yani Burns ziyafetidir. Bu ziyafette masayı İskoçya’nın özel yemekleri donatır.

Bu yemeklerin başında İskoçya’nın ulusal yemeği diyebileceğimiz Haggis geliyor. Haggis’i kısaca işkembe zarının içine, bulgur, üzüm, fıstık, ince doğranmış sakatatlar ve bol baharat karışımının doldurulmasıyla yapılan bir yemek olarak özetleyebiliriz.

Benim de her İskoçya’ya gidişimde mutlaka yediğim yemeklerden biri olan Haggis, özellikle en son Aralık ayında yaptığım Edinburgh ziyaretinde Hot Toddy ile beraber karlı havada içimi ısıtan şeylerden biri oldu diyebilirim…

Burns Supper’da Haggis ile birlikte Cock-a-leekie çorbası, Neeps & tatties (patates püresi), Raspberry cranachan (ahududu tatlısı) gibi geleneksel İskoç yemekleri yer alıyor. Bu yemeklere tabii ki İskoçların yaşam suyu Scotch’lar eşlik ediyor.

Özellikle Birleşik Krallık’ta yapılan Burns kutlamalarında daha çok İskoç katılımcıların bu geceye geleneksel kıyafetlerle katıldığını görürüz. Kilt ve tartan desenli birçok aksesuardan oluşan bu kıyafetleri İskoçya’da birçok dükkânda bulmak mümkün.

Ritüellerle Dolu Bir Kutlama

Burns Supper için ritüellerle dolu bir kutlama gecesi diyebiliriz. İskoçya’nın en önemli sembollerinden gayda müziği eşliğinde, Quaich’lerden (Geleneksel bir İskoç kasesi- Okunuş: kueyk) yudumlanan Scotch’lar ile başlayan gecede menüdeki her yemek farklı bir ritüel eşliğinde yeniliyor.

“Selkirk Grace” (Burns’ü anma duası) ile başlayan yemekte, Haggis’in gelişiyle herkes ayağa kalkıyor ve Robert Burns’ün “Address to Haggis” şiiri eşliğinde Haggis kesilir. Haggis yendikten sonra ana yemek öncesi “Address to the Lassies” ritüeli ile bir erkek konuşmacı ufak espriler eşliğinde tüm kadınların sağlığına kadeh kaldırır. Sonrasında ise benzer şekilde bir kadın konuşmacının “Toast to the Laddies” ritüeli ile erkeklere kadeh kaldırdığını görürüz.

Yemek sonrasında ise katılımcılar Auld Lang Syne şarkısı eşliğinde Ceilidh adı verilen geleneksel dans etkinliği ile geceyi sonlandırılırlar.

Kadehler Robert Burns için kalksın!

Yazımı İskoç kültüründe çok önemli bir yeri olan Robert Burns’ü anmak için illa ki bir Burns Gecesine katılmanız gerekmediğini belirterek bitirmek istiyorum. Eğer siz de benim gibi İskoçya kültürünün hayranıysanız 25 Ocak’ta Burns Gecesinde Scotch’unuz Robert Burns için kaldırarak bu kutlamaya katılabilirsiniz.

Slainte!