Hogmanay: İskoçya’da Yılbaşı Çanları

Yılın o zamanı geldi. Sokaklarda rengarenk ışıklar, vitrinlerde hediye kutuları, kulağında sıcacık müzikler. Umarız sen ve sevdiklerin için büyülü bir yıl olmuştur Scotch sever ama artık 2022’yi geride bırakma ve yeni yıl coşkusunu doyasıya yaşama vakti! Yeni yıl, yeni başlangıçları beraberinde getirse de aynı zamanda elimizde olanların ve bizi bir araya getirenlerin de önemini hatırlamamızı sağlar; tıpkı gelenekler gibi! İspanyolların üzüm yemesi veya Danimarkalıların tabak kırması gibi her kültürün kendine has yılbaşı gelenekleri olduğunu duymuşsundur. Peki İskoçların tümüyle apayrı bir yeni yıl kutlaması olduğunu biliyor muydun?
Sıradaki durak Hogmanay!

Görsel Telifi: The Telegraph

NEDÄ°R BU HOGMANAY?
En basit haliyle İskoçların yılsonu kutlamalarına verilen isimdir ve diğer ülkelerdeki gibi sadece tek bir gün değil, 3 gün boyunca İskoçya’nın dört köşesinde kutlanır. Bu kutlamalar öylesine büyüktür ki 1996-1997 yılındaki kutlama 400 binden fazla insanı çektiği için tarihin en büyük yeni yıl partisi olarak Guinness Dünya Rekorlar Kitabı’na geçmişti.
Hogmanay’in nasıl ortaya çıktığı konusunda bir netlik olmasa da ilk kez 1561 yılında İskoç Kraliçesi Mary’nin Fransa ziyareti dönüşü sonrasında yaygın olarak kullanılmaya başlandığı düşünülmektedir. Bazı uzmanlar ise Vikinglerin eskiden kış gündönümünü kutladığı çılgın partileri Hogmanay’in çıkış noktası olarak gösterir. Gelenekler bölgeden bölgeye farklılık gösterse de Hogmanay’i biricik kılan bazı ortak gelenekler vardır, bunların başında da yeni yılın ilk konuğuna özel bir anlam yüklenen First Footing’dir.

FIRST FOOOTING
Yılbaşı Gecesi, saatler gece yarısını vurdu mu birçok İskoç, aile veya arkadaşlarının evlerine giren ilk kişi olmak için tatlı bir yarışa tutuşurlar. Genellikle ilk ziyaretçiden tercihen Scotch veya Shortbread gibi İskoçya ile ilintili bir hediye getirmesi beklenir. İnanışa göre bu ziyaret ve hediye, evde oturan kişilerin bereketli bir yıl geçirmesine yardımcı olacaktır.
İlk ziyaretçinin geleneksel olarak, uzun boylu ve koyu renk saçlı biri olmasının makbul olduğu düşünülür. Çünkü açık renk saçın İskoçlar için Viking istilası günlerinden kalma özel bir anlamı vardır: Tehlike!

STONEHAVEN FIREBALLS
En görkemli Hogmanay geleneklerinden biriyse Aberdeenshire’ın Stonehaven bölgesinde gerçekleşen ateş topu gösterisidir. Bölge halkı gazete ve tahta gibi tutuşabilir maddeleri yanmaz bir ipe bağlı olan top benzeri bir cismin içine koyarlar. Ve gece yarısı çanlar çaldı mı bu toplar birden yakılır, yollarda insanlar bu ateş toplarıyla yürümeye başlar ve Stonehaven sokaklarında görsel bir şölen yaratırlar. Gösterinin sonunda hala yanan toplar ise limandan denize bırakılır. Stonehaven Ateştopu gösterisi genellikle on binlerce kişilik kalabalık çeker ve İskoç yeni yılının heyecanla beklenen etkinlikleri arasında yer alır.

DÄ°ÄžER GELENEKLER
Yeni yıl öncesinde insanların evlerini temizlemesi ve şöminelerindeki küllerden kurtulması da yerleşmiş gelenekler arasındadır. Bunun yanında Dundee’deki balıkçılar First Footing sırasında ringa balığı gibi çeşitli balıklarla birden evlere uğrayabilir, St. Andrews fırıncıları Hogmanay kutlamaları için özel kekler pişirip çocuklara dağıtabilir ve her an masada bir Robert Burns şiiri okunabilir.

Anlayacağın, İskoç yeni yıl kutlamaları başka hiçbir kutlamaya benzemiyor. Umarız sen de kaçamak yapar ve bir yeni yıl tatilini İskoçya’da geçirirsin Scotch sever. Biz de bu sırada Hogmanay’i en iyi şekilde kutlayabilmen için daha fazla yazıyla karşında olacağız. Ama şimdi her neredeysen arkana yaslan, kendine tatlı bir kutlama Scotch’ı doldur ve tüm yaşananlara rağmen geride bıraktığın bu koca yılı kocaman bir gülümsemeyle uğurla.