İster kazanmak ister keyif almak için oyna (ki biz Scotch severler her daim keyif peşinde olanlarız) oyunlar ve yarışmalar insan doğasının önemli bir parçasıdır. Bu yüzden 3000 yıl önceki antik medeniyetlerden günümüzdeki Survivor gibi en popüler TV programlarına kadar her yerde karşımıza çıkarlar. Highland Oyunları, İskoç ve Kelt kültürünü kutlamak için her yıl düzenlenen gelenekselleşmiş etkinliklere verilen genel isimdir. Ülkenin, hatta dünyanın birçok farklı yerinde gerçekleşen bu oyunlar tıpkı gayda veya kilt etek gibi İskoç kimliğini temsil eden bir fenomen durumundadır. Bugünkü yazımızda Highland’in dillere destan doğasıyla cesaret dolu yarışmacıları buluşturan bu oyunları keşfetmek için bir yolculuğa çıkıyor, olimpiyat ateşini Highland tepelerine çıkarıyoruz.
Highland Oyunları Nasıl Ortaya Çıktı?
Söylenene göre eskiden Highland Oyunları, ülkedeki en güçlü ve cesur insanları belirlemek için yapılan bir tür savaş oyunuymuş. Buna dair tarihteki ilk yazılı kayıt Kral 3. Malcolm’un günlerine dayanıyor. İskoçya’daki en hızlı koşan insanı bulmak için kral, bölge halkını Breamer’da bir tepeye kadar yarıştırmış ve kazananı kraliyet elçisi unvanıyla taçlandırmış.
O günden sonra yıllar içinde bu oyunların sayısı ve popülerliği artmış ama 1746’da Jacobite Ayaklanması sonrası çıkan yasalarla tüm İskoç kimliği gibi Highland Oyunları da büyük bir darbe yemiş. 40 yıl boyunca İskoç kimliğine özgü kıyafetler, gelenekler zorla yasaklanmış. Bu yasanın yürürlükten kaldırılmasının ardındansa oyunlar yeniden hayat bulmuş ve dünya çapında etki yaratan bir etkinlik haline dönüşmüş.
Öyle ki, modern Olimpiyat Oyunları’nın kurucusu Baron Pierre de Coubertin’in olimpiyatları başlatma ilhamı olarak 1889 Highland Oyunları’nı izlemiş olması gösteriliyor.
Highland Oyunları’nda Neler Var?
Caber Toss
Highland Oyunları’nın belki de en yaygın etkinliği olan Caber Toss, yarışmacıların yaklaşık 6 metre uzunluğunda ve 70 kilo ağırlığında bir kütüğü olabildiğince uzağa atmak için mücadele ettikleri bir oyundur. Caber Toss yarışmacıların gücüyle birlikte dengesini ölçmek için de iyi bir oyun olarak görülür çünkü yarışmacılar kütüğü ellerinden çıkarmadan önce dengelemek zorundadır ve uzaklığın yanı sıra kütüğün saat 12 yönüne kıyasla düzlüğüyle de puanlanmaktadırlar.
Stone Put
Bu oyun Olimpiyat Oyunları’ndan da aşina olduğumuz gülle atmayla benzerlik göstermektedir ve muhtemelen modern gülle atışının ortaya çıkmasına da ilham kaynağı olmuştur. Ancak Stone Put oyununda metal bir gülle yerine 7-12 kilo arası değişen ağır taşlar kullanılır. Yarışmacılar belirli bir noktayı geçmeyecek şekilde pozisyon alır, taşı boyunlarına sabitler ve elden çıkarırken olabildiğince uzağa atmaya çalışırlar. Bunu yapmak için de 3 deneme hakları vardır. Oyunun “Open Stone” ve “Braemar Stone” olmak üzere iki çeşidi vardır. İlkinde katılımcılar taşı atarken koşup hareket edebilirken ikincisinde ise herhangi bir ivme kazandırıcı harekete izin verilmemektedir.
Tug O’war
1910’a dek Olimpiyat Oyunları’nın bir parçası olan Tug O’War yani Halat Çekme yarışı günümüzde İskoçya’da hala oldukça popüler bir sportif etkinliktir. 15 kişilik takımlar birbirine karşı mücadele eder, bir takım diğer takımı öne çekmeye çalışır ve güç kadar takım uyumu da Tug O’War’u kazanmak için önemli bir unsurdur. Ancak Squid Game’deki korku dolu anların aksine katılımcıları oyun sonu enfes bir Highland Scotch’ı beklemektedir.
Hill Race
Tıpkı 3. Malcolm’un elçisini seçmek için yaptığı gibi Hill Race yani tepe yarışları günümüz Highland Oyunları’nın popüler bir parçası olmayı sürdürür. Yarışmacıların belirlenen tepeye olabildiğince hızlı ulaşmaya çalıştığı bu oyun tepelerin dikliği ve arazinin eğimi yüzünden tecrübeli koşucuları bile zorlayabilir.
Weight Over The Bar
Tüm oyunlar içinde en zorlu olanlardan Weight Over The Bar şampiyonluğu için yarışan katılımcılar 25 kilodan fazla bir ağırlığı tek ellerini kullanarak belirlenen yüksekliğin üzerinden geçirmekle sınanırlar. Ancak her başarılı deneme sonrası aşmaları gereken yükseklik giderek yükselir, yükselir, ta ki yalnızca tek bir yarışmacı kalana dek… Bu yarışmanın rekoru günümüzde Amerikalı Dan Williams’a aittir. Williams 2014’te 6 metre 17 santimle dünya rekorunun sahibi olmuştur.
Ne Zaman – Nerede?
İskoçya’da yaklaşık olarak 100 farklı Highland Oyunları etkinliği bulunur. Bu etkinlikler ilkbahar sonundan başlayarak tüm yaz boyunca devam eder. The Cowal Highland Gathering dünyadaki en büyük Highland Oyunları kalabalığına ev sahipliği yapar ve üç gün süresince 3,500’den fazla yarışmacıyı ve 20,000’den fazla konuğu ağırlar. The Cowal Highland Gathering bu yıl 25-27 Ağustos tarihleri arasında düzenlenecek.
Diğer belli başlı oyunlar ise 10,000’den fazla kişiye kapılarını açan Braemar Gathering ve yıllar içinde Robin Williams, Steve Martin ve Sean Connery gibi isimlerin de görüldüğü Lonach Highlanders’tır.
Kraliçe Victoria’nın da desteğiyle Highland Oyunları, İskoçya’nın en büyük kültürel ihracatlarından biri haline dönüşmüştür. Günümüzde benzeri etkinlikler Detroit’ten Sao Paulo’ya kadar dünyanın dört bir köşesinde yapılmaktadır.
2022 Etkinlikleri
Dundonald Highland Games, 6 Ağustos 2022
Bridge of Allan Highland Games, 7 Ağustos 2022
Cortachy Highland Games, 14 Ağustos 2022
Stirling Highland Games, 20 Ağustos 2022
Crieff Highland Gathering, 21 Ağustos 2022
Cowal Highland Gathering, 25 – 27 Ağustos 2022
Braemar Highland Games, 3 Eylül 2022
Pitlochry Highland Games, 10 Eylül 2022
30.000 km2 boyunca uzanan Highland aynı zamanda oldukça zengin bir Scotch profiline sahip.
Oyunları izlemenin yanı sıra denemeye doyamayacağın özel malt aromaları ve otuzdan fazla damıtım evi Highland yolculuğunda seni bekliyor!
