İskoçlar ve kalbinde İskoçya’yı taşıyanlar her sonbahar 30 Kasım’da St. Andrew Gününü kutlar. Scotch tutkunları bilir ki, İskoçlar büyük kutlamalar yapma konusunda oldukça ustadır ve St. Andrew Günü de bunu en coşkuyla yaşadıkları günlerden biridir. Hemen tatil ruhuna kapılıp en sevdiğin bardağına bir Single Malt koymadan önce St. Andrew’un kim olduğuna ve bu önemli günün İskoç kültüründeki yerine birlikte bakalım.
St. Andrew Kimdir?
St. Andrew (Aziz Andreas) İskoçya’nın koruyucu azizidir ve tarihsel olarak İsa’nın on iki havarisinden biridir. Yine sonradan havariler arasında yer alacak kardeşi Petrus (Saint Peter) ile Celile’de balıkçılık yaparken İsa’yla tanışmış ve onun ilk havarileri olmuşlardır. St. Andrew da yıllar sonra bir 30 Kasım gününde (M.S. 60) tıpkı kalbini bağladığı İsa gibi çarmıha gerilmiştir ve bu olay St. Andrew’u anmak amacıyla İskoçya’da yaklaşık 1000 yıldır çeşitli şekillerde kutlanmaktadır. (Cadılar Bayramı’nın da İskoç kökenli olduğunu biliyor muydun? Daha fazlası bu yazıda.)
İlginçtir ki bir hikayeye göre, St. Andrew’un ölümünden kısa bir süre sonra bedeninden kalan bazı parçalar kutsal bir emirle Konstantinopolis’ten günümüz St. Andrew kasabasının olduğu bölgeye taşınmıştır ve St. Andrew’un İskoç kültüründe yer alması bu şekilde başlamıştır. Sonrasındaysa, 9. Yüzyılda İngiltere’ye karşı bir savaşa hazırlanan Kral Agnus rüyasında, ona galibiyeti vadeden St. Andrew’u görmüş ve savaşı kazandıktan sonra Andrew’u, İskoçya’nın koruyucu azizi ilan etmiştir. Hatta İskoç bayrağının sembolü de aslında St. Andrew’un gerildiği çarmıhın X şeklinde olmasından gelir ve Saltire olarak da bilinen bu işaret Andrew’a atfedilen bir semboldür.
Peki St. Andrew Günü nasıl kutlanır?
Ä°skoçya’nın farklı bölgelerinde bu özel gün farklı ÅŸekillerde kutlansa da tekrarlanan belli baÅŸlı etkinlikler vardır. ÖrneÄŸin, kutlamalar sırasında Ä°skoçların folk dansları yaptığı ceilidh adı verilen (key-li diye okunan) özel bir parti verilir. “Cullen Skink” adı verilen bir balık çorbası veya kuzu gibi geleneksel Ä°skoç yemekleri de yine bu günün vazgeçilmezlerindendir.
Ayrıca geleneksel İskoç kıyafetleri giymek, evin girişine koca bir bayrak asmak ve milli kutlamalara katılmak da yine birçok İskoç’un bu gün yaptıkları arasında yer alır.
St. Andrew Günü İskoçya’da resmî tatildir. Sen de bu 30 Kasım gününde bardağını St. Andrew’a ve zengin İskoç kültürüne kaldırıp tatil ruhunu yakalayabilirsin.
Sláinte!
